Poradnik brukarski: najczęściej popełniane błędy podczas układania kostki brukowej

Poradnik brukarski: najczęściej popełniane błędy podczas układania kostki brukowej

Zagospodarowanie przestrzenne terenu to kompozycja, o której spójności decyduje zbiór wielu elementów małej architektury. Na efekt końcowy prac aranżacyjnych mają wpływ nawet najmniejsze szczegóły. Krawężniki, płytki chodnikowe oraz bruk nie tylko uatrakcyjniają wizualnie nawierzchnię, ale czynią ją bardziej komfortową i bezpieczną dla osób z niej korzystających. W praktyce zdarza się jednak, iż powierzchnie wyłożone kostką brukową nie zawsze spełniają oczekiwane wymagania estetyczne klientów i stają się potencjalną przyczyną upadków i innych urazów ich użytkowników. W poniższym poradniku wyjaśniamy, na czym polegają najczęściej popełniane błędy w praktyce brukarskiej.

Mogłoby się wydawać, iż proces układania kostki brukowej stanowi jeden z najprostszych etapów pracy brukarzy. Nic bardziej mylnego – przestrzegają jednogłośnie eksperci. Istnieje bowiem wiele sytuacji, które wspomnianą wcześniej spójność, jednolitość kompozycji mogą znacząco zaburzyć. Jednym z najczęściej popełnianych błędów jest zbyt ciasne lub – odwrotnie – zbyt luźne ułożenie poszczególnych kostek. Bruku nie należy układać nazbyt ściśle, gdyż skutkuje to odpryskiwaniem i samoczynnym wykruszaniem się jego krawędzi. Co ważne, pomiędzy poszczególnymi kostkami należy zachować odpowiednią fugę (np. jeśli na nawierzchni chodnika mają znaleźć się płytki brukowe, fuga powinna wynosić około 2-3 mm; w przypadku dróg nieco więcej, tj. 3-4 mm). Właściwe wypełnienie spoin pomiędzy poszczególnymi kostkami bruku umożliwia ich współpracę i tworzy jednolitą powierzchnię. Ciasne ułożenie kostki sprawi, że materiał fugujący nie wypełni całkowicie spoin, a bruk – pozbawiony ochrony przed tarciem się jednej kostki o drugą – ulegnie uszkodzeniu.

Źle przygotowana podbudowa oraz za cienka warstwa podsypki to kolejne z poważnych błędów brukarskich. Niedopasowana do rodzaju rodzimego gruntu podbudowa, która np. na podmokłym terenie nie zostanie dodatkowo zabezpieczona powłoką odsączającą, przyczynia się do utraty stabilności i spójności nawierzchni. Jak podkreślają fachowcy, trudno wówczas zachować prostoliniowość spoin oraz równoległe ułożenie poszczególnych rzędów bruku. W przypadku takiej sytuacji, podbudowa traci swoje właściwości. Jako nośna warstwa całej konstrukcji powinna mieć bowiem odpowiednią grubość: ok. 10-20 cm w przypadku nawierzchni i chodników przeznaczonych do ruchu pieszych oraz ok. 20-40 cm w miejscach podjazdów i miejscach narażonych na ruch kołowy. Nieprzestrzeganie tej zasady prowadzić może więc do poważnej w skutkach degradacji nawierzchni. Podobne, niepożądane efekty pojawią się także w sytuacji zastosowania podsypki piaskowej o niewystarczającej grubości. Bezpośrednio pod kostką brukową powinna znaleźć się kilkucentymetrowa warstwa przesianego piasku (dopuszcza się także – w przypadku miejsc narażonych na kontakt z wodą i dużą wilgotność  użycie piasku z cementem). Co ważne, po dokładnym ubiciu podsypka ta nie powinna przekraczać ok. 3 cm grubości. Jej zadaniem jest bowiem wyrównanie podłoża, ujednolicenie występujących w nim różnic w wysokości oraz zapewnienie dobrego osadzenia się poszczególnych kostek brukowych. Choćby niewielkie odstępstwo od zalecanych norm brukarskich w dużym stopniu zaważyć może na stabilności oraz trwałości całej konstrukcji.

Etapem, na którym popełniane są również znaczące błędy, jest moment wypełniania spoin pomiędzy kostkami brukowymi. W tym przypadku przyczynę niszczenia się nawierzchni stanowi niewystarczające wypełnienie fug lub zastosowanie do tego celu piasku niepłukanego. Najlepszym materiałem do fugowania, jak podkreślają eksperci brukarstwa, jest drobny, wysokojakościowy, płukany piasek, który w jak największym stopniu zostanie wprowadzony pomiędzy spoiny. Piasek powinien być ponadto suchy, pozbawiony roślin i gliny, która powodować może zabrudzenia kostki brukowej. Dobrej jakości mieszanki nie spowodują wówczas – w przypadku wynikającej w fugi wody – wypłukiwania się ziaren, a w konsekwencji zniszczenia fugi. Podsumowując, źle położona fuga sprawia, że kostka brukowa jest niezespolona, a nawierzchnia traci są nośność i wytrzymałość.

Ostatnim z problemów, na który warto zwrócić uwagę podczas układania kostki brukowej, jest niewłaściwe dopasowanie jej grubości do realnego obciążenia, na jakie dana nawierzchnia bywa narażana. Grubość kostki powinno dobierać się w zależności od rodzaju planowanej eksploatacji powierzchni. Przykładowo – dla ruchu pieszego stosuje się produkt o grubości  4 cm i 6 cm, a dla ruchu kołowego (powyżej 2,5 tony) – kostki o grubości 8 cm i 10 cm. Nieprawidłowe dopasowanie bruku skutkować będzie jego nadmiernym zużyciem, zniszczeniami i szybszą eksploatacją.

Wszystkim wyżej wymienionym błędom popełnianym w sztuce brukarskiej można zapobiec. Z pewnością są to czynniki, na zaistnienie mają wpływ zarówno projektanci, wykonawcy, a przede wszystkim zleceniodawcy. Oby powyższy artykuł i zdania ekspertów im to umożliwił.